Asbest ve Kentsel Dönüşümde Çözüm Ortağınız
Utku ÖNEN

Asbest ya da diğer bir adıyla amyant, aslında Anadoluda oldukça kullanılan ve değişik isimlerle anılan kanserojen tarzda bir mineral türüdür. Bu mineral lifli yapıdadır. Kimyasal madde ve aşınma gibi olaylara karşı oldukça dayanıklıdır. Bu kanserojen madde, Anadoluda ceren toprağı, çelpek, çorak toprak, höllük ve ak toprak gibi isimlerle bilinmektedir. Bu maddenin kullanımı, özelliklerinden dolayı çok eski çağlardan itibaren başlamıştır. Yapılan araştırmalar ise, bu maddenin 2500 sene öncesine kadar kullanıldığını ortaya koymuştur. Fakat minerale sihirli bir madde olarak bakılması, 19. Yüzyılın 2. Yarılarında gerçekleşmiştir. Bunda ise en büyük neden, asbestin ısı ve elektriği yalıtması ve de asitlere karşı dayanıklı olmasıdır. Ama bu maddenin sihri ve büyüsü, maddenin kanserojen madde olduğu tespit edilince sona ermiştir. Bu tespitten sonra, bu madde öldürücü toz tanımını almıştır

Asbest kanserojen maddesi, insan sağlığına önemli zararlar verdiği gibi, çevreye de birtakım önemli zararlar vermektedir. Bu madde, çok düşük oranlarda da olsa doğal nedenlerden dolayı havada ve içme suyunda bulunur. Asbest maddesi, Anadoluda sıklıkla kullanılan ve zararları bilinmeyen bir maddedir. Bu kullanım ise, oldukça bilinçsizce yapılan bir kullanımdır.Köylerde bu madde, evlere badana yapılır ve yine evlerin damlarına serilir. Belki de en tehlikeli olarak, küçük çocuklarda pudra yerine kullanılır. Bazı yörelerde diğer adıyla höllük toprağı ısıtılır ve çocuklar bu toprakla sarılır. Bu oldukça yanlış bir davranıştır.Fakat maddenin zararları bilinmediği için uygulanır Türkiyede, kansere neden olan bu zehirli maddenin Çevre ve Orman Bakanlığınca üretimi ve kullanımı ve piyasaya arzı yasaklanmıştır.